سرشت نمایی مخزنی ماسه ای گازی سفت (کم تراوا) میدان ویچررنج در حوضه پرت واقع در استرالیای غربی

ماسه سنگ¬های مخزنی عمیق میدان ویچررنج به عنوان دسته¬ای از مخازن نامتعارف سهم مهمی از مخازن گازی کم تراوا را در حوضه پرت واقع در استرالیای غربی شامل می¬شوند. توالی مخزنی این ماسه سنگها که مربوط به سازند ویلسپی با سن پرمین پسین است متشکل از واحدهای ماسه¬ سنگی اصلی در تناوب با واحدهای سیلتستون، شیل و لایه¬های نازکی از زغال است که¬ در یک سیستم محیط رودخانه با پیچش کم تا متوسط با زیرمحیط¬های کانال و حاشیه کانال¬، دشت سیلابی و محیط دریاچه¬ای/تالابی نهشته شده¬اند. بررسی ماسه سنگهای مخزن بر اساس داده¬های پنج چاه حفاری¬شده در میدان مورد مطالعه در این تحقیق با هدف ارزیابی دوباره ویژگیهای مخزنی آنها نشان می¬دهد که مشخصه¬های رخساره¬ای (بافت و ترکیب رسوبی) و عوارض دیاژنزی این ماسه سنگها نقش مهمی در کنترل سیستم منافذ و رفتار تولید آنها در میدان دارند. این ماسه سنگها به لحاظ بافتی از ماسه سنگهای دانه¬ریز تا خیلی دانه¬درشت و گراولی متغیرند و به لحاظ ترکیب کانی¬شناسی جزء ماسه سنگهای فلدسپاتی بوده و متشکل از اجزاء اصلی کوارتز، فلدسپاتها و خرده سنگها به همراه مقادیر کمتری میکا و گارنت هستند. بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق مشخص می¬شود که فرآیندهای دیاژنزی مانند تراکم فیزیکی قابل¬توجه در حین تدفین سریع و سیمانی شدن توسط سیمان رورشدی کوارتز، سیمان رسهای درجازا و سیمان کلسیتی طی مراحل اولیه تا تدفینی دیاژنز، این ماسه سنگها را به شدت متاثر ساخته و بافت متراکم با چارجوب سیمانی¬شده را در آنها ایجاد نموده است. بررسی ویژگیهای مخزنی این ماسه سنگها بر اساس مفهوم واحدهای جریانی هیدرولیکی و الکتروفاسیس¬های مخزن منجر به تفکیک سه تیپ اصلی ماسه سنگی شامل ماسه سنگهای نیمه تراوا (تراوایی بیشتر از 1 میلی دارسی)، ماسه سنگهای کم تراوا (تراوایی 1 تا 1/0 میلی دارسی) و ماسه سنگهای خیلی کم تراوا (تراوایی کمتر از ¬1/0 میلی¬دارسی) گردید. با بررسی دقیق¬تر این تیپ های ماسه سنگی بر اساس ویژگیهای بافتی، عوارض دیاژنزی و مشخصه¬های پتروفیزیکی (ویژگیهای سیستم منافذ) آنها، تعداد 8 گونه سنگی مخزنی تفکیک شدند. نتایج نشان می¬دهد که سیستم منافذ در تمام گونه¬های سنگی تفکیک¬شده تحت تاثیر فرآیندهای دیاژنزی مانند تراکم و سیمانی شدن به شدت تخریب شده است و بخش عمده تخلخل در آنها دارای منافذ با ارتباط ضعیف است. اما تاثیر این فرآیندها با توجه به مشخصه¬های بافت و محیط رسوبی اولیه رخساره¬ها در هر گونه¬سنگی متفاوت است. چنانچه در رخساره¬های دانه¬درشت و گراولی عمدتا مرتبط با کانال رودخانه علی¬رغم تاتیر فرآیندهای دیاژنزی، بخشی از سیستم منافذ بصورت بین دانه¬ای اولیه باقی مانده است. این رخساره¬ها که سهم قابل توجهی را در توالی سنگ شناسی چاههای ویچررنج 1 و 4 دارند جزء ماسه سنگهای نیمه¬ تراوای مخزن طبقه¬بندی می¬شوند. در¬مقابل در رخساره¬های دانه¬ریز و غنی از میکا و اجزاء شکل¬پذیر که تاثیر فرآیند¬های دیاژنزی بویژه تراکم قابل توجه است سیستم منافذ با ارتباط بسیار ضعیفی بوده و در گروه ماسه سنگهای خیلی کم تراوا تا کم تراوای مخزن قرار می¬گیرند. در نهایت، بررسی نحوه توزیع رخساره¬ها و پارامترهای مخزنی (تخلخل و تراوایی) در میدان ویچررنج با استفاده از مقاطع لرزه¬ای دو بعدی و مدل¬سازی سه بعدی مخزن نشان می¬دهد که اگرچه فرآیندهای دیاژنزی کنترل قابل توجهی بر ویژگیهای سیستم منافذ و کیفیت مخزنی ماسه¬سنگهای مخزن داشته¬اند بطوری که این ماسه سنگها در گروه مخازن گازی کم¬تراوا قرار می¬گیرند اما نحوه توزیع ویژگیهای مخزنی اساسا از ویژگیهای بافت رسوبی و الگوی محیط رسوبی اولیه ماسه سنگهای مخزن در میدان تبعیت می¬نماید. چنانچه بخش عمده زونهای مخزنی در میدان مورد مطالعه در بخشهای فوقانی سازند متمرکز هستند و این زونها عمدتا منطبق بر ماسه سنگهای دانه درشت و ضخیم کانالی هستند. همچنین درصد زونهای با کیفیت مخزنی مناسب به سمت چاههای ویچررنج 1 و 4 افزایش می¬یابد که این موضوع در توافق با مشخصه¬های رخساره¬ای و داده¬های تولید در این چاهها است. نتایج حاصل از این تحقیق می¬تواند به عنوان چارچوبی در جهت اهداف توسعه میدان ویچررنج مد نظر واقع شود و با تعمیم به دیگر میادین گازی کم تراوا در حوضه پرت در جهت اکتشاف و بهره برداری بهینه از این ذخایر گازی¬ مورد استفاده قرار گیرد.